Dziś gluten oskarżany jest o niemal wszystko… Obwiniamy go za otyłość, problemy skórne, depresję. Po przeczytaniu tego artykułu dowiesz się, czy rzeczywiście tak jest.
Co to jest gluten?
Gluten to nic innego, jak białko występujące w zbożach. Spotkać go możemy w pszenicy oraz w jej odmianach, a także w życie i jęczmieniu. Gluten bardzo często znajduje się także w owsie, który w trakcie zbioru, transportu i wszelkiego przetwarzania zostaje nim zwyczajnie zanieczyszczony. Gluten jest bardzo istotny w świecie piekarnictwa. Odpowiada bowiem za lepkość, elastyczność oraz puszystość ciasta. Dzięki niemu, mąka dobrze łączy się z wodą, ciasto pięknie wyrasta, a wypieki są odporne na wysychanie. Czy zatem gluten obecny jest wyłącznie w produktach zbożowych?
Na pozór tak mogłoby się wydawać, ale składnik ten wykorzystuje się również jako środek spulchniający, ponadto znajdziemy go także w wielu produktach przetworzonych, między innymi w:
- potrawach panierowanych,
- gotowych sosach,
- wędlinach,
- innych wyrobach garmażeryjnych,
- marynatach,
- kostkach bulionowych,
- gotowych ciastkach,
- słodyczach.
Niewiele osób wie, że gluten widnieje również jako składnik na etykietach niektórych kosmetyków drogeryjnych lub suplementów diety jako składnik pomocniczy.
Moda na dietę bezglutenową
Dieta bezglutenowa zyskuje systematycznie nowych zwolenników. Nie przechodzą na nią tylko osoby zmagające się z chorobą trzewną lub nietolerancją pokarmową, ale także przeciętny “Kowalski”, ślepo podążając za tłumem. Tymczasem udowodniono, że odstawienie glutenu może być szalenie niekorzystne dla zdrowia ze względu na nie dostarczenie organizmowi potrzebnych składników odżywczych. Nie sposób nie wymienić zalet pełnoziarnistych produktów zbożowych, które bogate są w witaminy z grupy B, wpływające na dobry stan naszego układu nerwowego. Nie brakuje im także kwasu foliowego, magnezu i innych cennych składników mineralnych, które znacząco wpływają na stan skóry, włosów, paznokci i ogólnego, dobrego samopoczucia. Zaznacza się, że osobom całkowicie zdrowym, gluten nie szkodzi. Eliminując z diety gluten, często z dnia na dzień drastycznie zmieniamy swój dotychczasowy sposób żywienia. Bez potwierdzających naszej “diagnozy” badań, bez objawów.
Komu zatem szkodzi gluten?
W niektórych przypadkach, spożywanie glutenu może nieść za sobą dość poważne skutki zdrowotne. Do pierwszej grupy zaliczamy osoby z chorobą trzewną, jaką jest celiakia. Jest to choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym. Gluten działa tutaj toksycznie i powoduje uszkodzenie kosmków jelitowych, przez co zaburzone zostaje prawidłowe wchłanianie składników odżywczych. W schorzeniu tym, nieodzownym jest zastosowanie diety całkowicie bezglutenowej. Warto zaznaczyć, że celiakia trwa całe życie i dodatkowo może pojawić się w każdym wieku. Z eliminacją glutenu możemy się spotkać także w przypadku alergii na gluten. Objawy występujące w tej przypadłości są dość mocno powiązane z celiakią z zauważalnymi zmianami skórnymi. Trzecia grupa to osoby mające nadwrażliwość na gluten, lecz nie chorujące jednocześnie na celiakię. Nie notuje się u nich również alergii na ten składnik oraz zanik kosmków jelitowych. Leczenie nadwrażliwości na gluten wiąże się z tymczasowym zastosowaniem diety bezglutenowej.
Dieta bezglutenowa
Dobrymi zamiennikami zbóż, bogatych w gluten są zarówno te, które naturalnie go nie mają oraz w których gluten został usunięty na drodze technologicznej. Nie trzeba wspominać, że produktami dozwolonymi są wszystkie warzywa, owoce, zioła, mięso, ryby, jaja czy mleko. Jadłospis osób mających problem z tolerancją glutenu może być również bogaty w ryż brązowy, kukurydzę, kaszę gryczaną, kaszę jaglaną, a także rośliny strączkowe, takie jak soczewica, ciecierzyca czy fasola. Ponadto, warto zwracać uwagę na etykiety produktów i uważnie czytać ich składy. Pewnikami będzie zawsze żywność z przekreślonym znaczkiem kłosa. Należy mieć także na uwadze fakt, że nieumiejętny dobór produktów bezglutenowych może doprowadzić do niedoborów żywieniowych i konsekwencji w postaci, przykładowo – przybierania na wadze. Dlatego też, nie działajmy na własną rękę, swoje menu oraz zalecenia żywieniowe konsultujmy z doświadczonym dietetykiem, a przed tym wykonajmy niezbędne, szczegółowe badania w kierunku nietolerancji pokarmowej.
Podsumowanie
Zdecydowanie, dieta bezglutenowa przyniesie korzyści zdrowotne i lepsze samopoczucie osobom z celiakią lub nietolerancją glutenu. Do tej pory nie udowodniono jednak, że taki model żywienia polecany jest dla każdego. Pamiętajcie, że o zdrowej i zbilansowanej diecie nie decyduje obecność lub brak w niej glutenu. Na jej finalną wartość wpływa szereg innych, świadomych i lepszych wyborów żywieniowych.
Patrycja 😉
Spiżarenka