Regularne spożywanie wartościowych olejów przynosi szereg prozdrowotnych właściwości. Można je także wykorzystać w kosmetyce. O naturalnych olejach coraz więcej się mówi i pisze. Ich asortyment jest dziś bardzo obszerny. Każdy rodzaj oleju, poza smakiem, zapachem i barwą różni się także swoimi właściwościami i zastosowaniem. Warto więc wiedzieć co nie co na ich temat.
Co to znaczy, że olej jest zimnotłoczony?
Wiele osób nie zwraca uwagi na to, na jakim oleju smaży, ba! Większość z nas nadużywa tego rodzaju obróbki termicznej. Z żywieniowego punktu widzenia, dużo lepszą metodą będzie gotowanie (w tym na parze), duszenie lub pieczenie. Metody te polecam wdrożyć nie tylko zmagającym się z nadprogramowymi kilogramami. Dlaczego? Spieszymy z odpowiedzią.
Bardzo możliwe, że tradycyjne gotowanie, a już na pewno gotowanie na parze nie zaspokoi naszych zmysłów organoleptycznych. Nic dziwnego – tłuszcz jest nośnikiem smaku. Wydobywa bowiem z potraw to, co najcenniejsze. Nie dopuszczamy więc myśli o tym, że potrawy przygotowane w “lżejszej” formie mogą równie dobrze smakować.
Pozwolimy sobie przedstawić kilka negatywnych skutków wynikających ze smażenia:
- mięso w trakcie ubytku wody pochłania olbrzymie ilości oleju, tym samym czyni nasze danie bombą kaloryczną,
- często zbyt wysoka temperatura smażenia powoduje wydobywanie się szkodliwych dla zdrowia substancji,
- związki, które powstają podczas smażenia nie są korzystne dla prawidłowego działania soków trawiennych, dodatkowo takie potrawy dłużej zalegają w przewodzie pokarmowym,
- smażąc potrawy często nie zwracamy uwagi na ilość dodawanego oleju, przez co zazwyczaj ta ilość jest przekraczana.
Domyślamy się, że na niedzielnym obiedzie u mamy nie może zabraknąć ulubionego, chrupiącego schabowego…
W prawidłowo zbilansowanej diecie jest miejsce na każdy rodzaj żywności, mniej i bardziej przetworzonej. Na co dzień jednak warto zadbać o dodanie odpowiedniego oleju w formie nieprzetworzonej już po gotowaniu.
Jeśli chcecie w prosty sposób zrozumieć różnicę pomiędzy olejem oczyszczonym, a nieoczyszczonym, warto przyjrzeć się jednej, jak i drugiej odsłonie oleju rzepakowego. Jesteśmy pewni, że olej nierafinowany rozpoznacie gołym okiem, ale także uruchomicie zmysł węchu. Ma zdecydowanie ciemniejszą barwę i intensywny zapach. Aż chce się z niego korzystać! Olej rafinowany natomiast jest właściwie bezsmakowy i z wyglądu raczej blady.
Nasuwa się pewnie kolejne pytanie – co ma na to wpływ?
Otóż, oleje tłoczone na zimno są wyciskane tylko mechanicznie, bez udziału wysokiej temperatury. Właśnie ten czynnik wpływa w znaczącym stopniu na ostateczny wygląd, smak, zapach, ale także wartości odżywcze oleju. Wysoka temperatura niszczy nienasycone kwasy tłuszczowe, tak cenne dla naszego zdrowia! Warto zaznaczyć, że oleje nierafinowane nie są tak klarowne, jak ich oczyszczona forma. Dodatkowo posiadają dużo krótszy termin przydatności do spożycia. Naturalne oleje zdecydowanie nadrabiają bogactwem swoich dobroczynnych właściwości i nie ma wokół tego najmniejszych wątpliwości.
Co zatem z tymi olejami rafinowanymi?
W trakcie wytwarzania olejów rafinowanych, te poddane są działaniu silnymi środkami chemicznymi oraz wysokiej temperaturze. W ten sposób uzyskujemy produkt bezsmakowy i często także bezzapachowy. Taki olej ma zdecydowanie wyższy, tzw. punkt dymienia. Oznacza to, że smażąc na oleju rafinowanym wytwarza się mniej substancji szkodliwych, niż w przypadku użycia do tego procesu oleju zimnotłoczonego. Ale! Będziemy przekonywać Was do skutku, że każdy olej poddany działaniu wysokiej temperatury utlenia się! Początkowo następuje jego rozpad na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol, a dalsza obróbka powoduje uwolnienie niebezpiecznych dla zdrowia ketonów i aldehydów. Związki te przyczyniają się do powstania, między innymi nowotworów.
“Okej, kończę ze smażeniem, bo miało być o olejach zimnotłoczonych! Jaki wybrać i co jest w nich takiego cudownego?”
Najbardziej wartościowe oleje zimnotłoczone to takie, które:
- Są cennym źródłem wielo- i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, w szczególności kwasu ALA, należącego do rodziny kwasów omega-3. W znaczącej większości przypadków, spożywamy go zdecydowanie za mało. Nadmiar kwasu omega-6 w stosunku do omega-3 może wywołać stany zapalne organizmu.
- Są urozmaiceniem codziennej diety. Pomimo wielu korzystnych właściwości, nie zapewnimy sobie w pełni zdrowia spożywając ogromne ilości oleju lnianego czy wartościowego oleju z czarnuszki. Na ogólne, dobre samopoczucie wpływają codzienne, dobre wybory żywieniowe i systematyczna aktywność fizyczna.
- Są produktami wysokiej jakości. Często oleje zimnotłoczone znacząco różnią się ceną w porównaniu do olejów oczyszczonych, dlatego tym bardziej zachęcam sprawdzać ich pochodzenie.
- Są prawidłowo przechowywane. Co z tego, że posiadamy zdrowy, nie tani, smaczny olej jeśli wystawimy go na działanie promieni słonecznych niszcząc tak naprawdę wszystko co w nim wartościowe? Oleje nierafinowane należy przechowywać w suchym, chłodnym pomieszczeniu, bez dostępu światła. W szczególności zwróćcie uwagę na oleje, które zawierają duże ilości omega-3 – takie najlepiej przechowywać wyłącznie w lodówce.
Wiemy już, czym są oleje zimnotłoczone i jak o nie zadbać… Czas na nasz ranking!
Ranking olejów
Pozwolimy sobie teraz przedstawić pokrótce kilka naszych ulubionych olejów. Przy okazji dowiecie się nieco o ich właściwościach.
Faworyt wśród olejów nierafinowanych. W oleju lnianym cenimy sobie niemal idealną proporcję kwasów omega-3 do omega-6. Poza tym wyróżnia się unikalnym smakiem, który pasuje zarówno do świeżej, wiosennej sałatki, jak i porannej owsianki i energetycznego koktajlu. Olej lniany to dobre źródło witaminy E – naturalnego przeciwutleniacza, który chroni przed powstawaniem wolnych rodników i hamuje procesy starzenia się skóry. Ten olej jest wielozadaniowy, ponieważ nie tylko świetnie smakuje i poprawia wygląd cery, ale także zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego.
Uwielbiamy korzenne smaki, dlatego specyficzny aromat tego oleju od razu nam przypasował. Wiemy natomiast, że w przypadku oleju z czarnuszki zwiększenie jego spożycia może okazać się utrudnione właśnie ze względu na smak, do którego nie każdy potrafi się przyzwyczaić. W takich sytuacjach spieszymy z gotowym rozwiązaniem! Jeśli planujemy suplementować olej z czarnuszki, dobrym wyjściem może być wymieszanie go z odrobiną ulubionego miodu. Taka forma powinna już smakować każdemu. Olej z czarnuszki bez wątpienia warto włączyć do codziennej diety, chociażby ze względu na ogromne właściwości przeciwzapalne, pozytywny wpływ na odporność i dużą ilość witaminy E. Jako jedyny olej zawiera substancję o nazwie tymochinon – ten wspomaga walkę z pasożytami, grzybami, a także przerostem bakteryjnym Candida. Proponujemy dodawać go do sałatek, zup, a także posypać samodzielnie wypiekane pieczywo. Magia smaku!
Po samym zapachu tego oleju – przepadliśmy! Kochamy całym sercem świeżo prażone orzechy włoskie, których aromat mam zamknięty właśnie w tej szklanej, uroczej buteleczce! Olej z orzechów włoskich to nie tylko cudowny smak… Może poszczycić się między innymi równie korzystnym stosunkiem kwasów omega-3 do omega-6, zaraz po oleju lnianym i rzepakowym. Przyczynia się do poprawy samopoczucia, wpływa pozytywnie na pamięć i koncentrację, wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne, dodatkowo chroni trzustkę i tarczycę.
Poza wymienionymi wyżej olejami, w naszej kuchni bardzo często gości olej rzepakowy. Lubimy zdecydowane smaki, ale dietę opieramy o urozmaicenia, dlatego delikatny olej rzepakowy jest najbardziej uniwersalnym wyborem. Do regularnego spożywania oleju rzepakowego przekonuje pokaźna zawartość witamin, steroli roślinnych, tokoferoli i beta-karotenu. Z jego pomocą przygotowujemy najlepszy domowy majonez!
Kilka słów od Patrycji:
Jako dietetyk, sporo wiem na temat zasad zdrowego odżywiania, potrafię układać smaczne, prawidłowo zbilansowane jadłospisy, ale … nie znam się na odpowiedniej pielęgnacji włosów! Prywatnie należę do osób, które często podejmują decyzję pod wpływem chwili, nie do końca zastanawiając się nad konsekwencjami. Wiecie.. dziś każdy podąża za modowymi nowinkami. Tak też było z przygodą o rozjaśnianiu włosów, która okazała się totalną pomyłką i potrzebą ich regeneracji do dziś. Na przestrzeni czasu staram się z każdej źle podjętej życiowej decyzji wyciągnąć pozytywne wnioski i w tym przypadku też tak zrobię, ponieważ w ten sposób nie dowiedziałabym się o tak rewelacyjnych korzyściach płynących z olejowania włosów! Tutaj z pomocą przyszedł mi znowu olej z orzechów włoskich. To ten
OLEJ URATOWAŁ MOJE WŁOSY
W obawie przed kolejną koloryzacją, postanowiłam nie spocząć, póki nie odbuduję swoich włosów naturalnie. Może niektórych z Was zaskoczę, ale
OLEJOWANIE WŁOSÓW RZECZYWIŚCIE DZIAŁA
Po odkryciu TEGO oleju przetestowałam na swoich włosach kilka innych możliwości. Korzystałam z oleju lnianego, konopnego oraz kokosowego, jednak to olej z orzechów włoskich sprostał moim oczekiwaniom. Po półrocznym, regularnym stosowaniu 2 razy w tygodniu, moje włosy stały się naturalnie nawilżone, zdecydowanie mniej łamliwe i przede wszystkim – ciemniejsze! O metodach olejowania włosów można poczytać dziś naprawdę dużo, osobiście naprzemiennie olejowałam swoje włosy na dwa sposoby:
- Olejowanie w misce – do miski z ciepłą wodą dodawałam kilka łyżek oleju i zanurzałam w takim roztworze włosy. Następnie odciskałam w ręcznik i trzymałam tak do momentu całkowitego wyschnięcia. Później pozostaje tylko umyć włosy delikatnym szamponem i nałożyć odżywkę.
- Olejowanie na mokro – w dokładnie zwilżone włosy wcierałam około 2 łyżki oleju. Po 2 godzinach podobnie jak wcześniej, umyłam je dokładnie.
Po swoim skromnym doświadczeniu mogę poradzić tylko, że olejowanie włosów przyniesie zamierzony efekt tylko, jeśli jesteśmy systematyczni. Jedno jest pewne – bez wątpienia warto!
Naturalne oleje to nie tylko pielęgnacja włosów
Za sprawą drogocennych składników odżywczych, są wykorzystywane do produkcji najwyższej jakości kosmetyków. Zimnotłoczone oleje nierafinowane, dzięki właściwościom nawilżającym i regenerującym sprawiają, że nasza skóra staje się odżywiona, jędrna i elastyczna. Niektóre z nich przyczyniają się do opóźnienia procesów starzenia, zapewniają skórze naturalną witalność, a także posiadają właściwości kojące.
Testujcie i szukajcie swojego ulubionego oleju!
Patrycja 😉
Spiżarenka