Każdy rodzaj diety specjalizuje się określonymi zasadami i działaniami, które mają na celu osiągnięcie postawionych sobie celów sylwetkowych lub powrót do zdrowia. Dziś, na rynku dostępnych jest wiele rodzajów diet, wśród których dość popularna jest dieta ketogeniczna. Czytając ten artykuł dowiesz się, czym jest dieta ketogeniczna, komu służy i czy jest skuteczna.
Co to jest dieta keto?
Dieta ketogeniczna, nazywana również dietą “keto” jest w ostatnim czasie bardzo popularna. Dlaczego? Wiele osób decyduje się na dietę ketogeniczną w kontekście szybkiej utraty masy ciała. Niewielu jednak zdaje sobie sprawę z tego, że taki model żywienia wymaga wielu ograniczeń i restrykcji, których przestrzeganie jest szalenie istotne do osiągnięcia zamierzonego celu. Dieta ketogeniczna jest dietą o wysokiej podaży tłuszczów, z ograniczoną ilością białka i węglowodanów. Tłuszcz stanowi tutaj aż 80-90% zapotrzebowania energetycznego. Dla porównania, makroskładnik, jakim jest tłuszcz pokrywa zazwyczaj 25-30% kaloryczności “standardowego”, zdrowego jadłospisu. W większości przypadków, organizm do życia, prawidłowego funkcjonowania i licznych procesów metabolicznych zużywa glukozę jako cennego paliwa. Aby dobrze zrozumieć mechanizm działania diety ketogenicznej, warto zastanowić się, czym jest “ketoza”. Mówiąc najprościej, ketoza to stan, w którym nasz organizm pozyskuje energię nie z cukru (czyli wcześniej wspomnianej glukozy), a z tłuszczu, który gromadzimy w tkankach na zapas. W ketozie dochodzi do zwiększenia stężenia ciał ketonowych, tj. acetooctanu, 3-hydroksymaślanu i acetonu. Początkowo acetooctan i 3-hysroksymaślan uważane były za wskaźnik nieprawidłowego metabolizmu, jednak obecnie uznaje się je za normalne źródło energii.
Zasady diety ketogenicznej
Decydując się na przeprowadzenie dość drastycznych zmian w swoim dotychczasowym sposobie żywienia, warto posiadać wiedzę na temat tego, co uwzględniać w swoim jadłospisie. Dieta ketogeniczna to bogactwo takich produktów, jak:
- oleje roślinne – jako źródło jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej z orzechów włoskich, olej lniany,
- tłuste mięso, czyli schab, szynka, podudzia drobiu,
- tłuste ryby, takie jak łosoś, makrela, halibut, tuńczyk, śledź,
- orzechy, pestki, nasiona – spora dawka nienasyconych kwasów tłuszczowych, a zarazem niemało cennych składników mineralnych: orzechy włoskie, orzechy nerkowca, słonecznik łuskany, pestki dyni i wiele innych,
- jaja i tłuste produkty mleczne – są produktami o wysokiej wartości odżywczej, a znikomej zawartości węglowodanów,
- warzywa – tutaj zachęcić nas powinny w szczególności te niskocukrowe warzywa liściowe, kapustne i dyniowate.
Dieta ketogeniczna – dla kogo?
Mówi się, że dieta ketogeniczna może nieść za sobą szereg korzyści dla osób z nadwagą i otyłością. Warto jednak pamiętać o tym, że czynnikiem niezbędnym dla zainicjowania spadku masy ciała jest przede wszystkim wygenerowanie deficytu energetycznego. Dieta ketogeniczna może w pierwszej fazie stosowania zaimponować szybkimi rezultatami w postaci widocznej redukcji. Sprzymierzeńcem okazuje się także wysoki indeks sytości. Zaznaczmy również, że dieta ketogeniczna znalazła zastosowanie medyczne, dla niektórych jednostek chorobowych, takich jak:
- Padaczka lekooporna – notuje się, że taki model żywienia wpływa znacząco na zmniejszenie ataków epilepsji,
- Choroba Aizheimera – dieta ketogeniczna może okazać się wsparciem farmakoterapii tego schorzenia,
- Zespół Retta, Zespół Doose, Zespół Dravet – dieta o przeważającej podaży tłuszczów może złagodzić niektóre objawy tych chorób.
Czy dieta ketogeniczna będzie polecana dla sportowców? Ketoza może okazać się dobrym pomysłem w przypadku szybkiego obniżenia masy ciała, co wiąże się także ze zmniejszeniem zapasów glikogenu mięśniowego. Taki stan wpływa negatywnie na zdolności wysiłkowe sportowca. Zjawisko to, obserwuje się zwłaszcza w wysiłku o charakterze beztlenowym (sprint, crossfit, piłka nożna). W treningu wytrzymałościowym, po uprzednim przeprowadzeniu prawidłowej adaptacji, niektórzy sportowcy nie odczują zmian w kontekście zdolności wysiłkowych. Warto jednak zwrócić uwagę na odpowiednio przeprowadzoną adaptację oraz dobranie jak najlepiej zbilansowanego jadłospisu pod kątem podaży witamin i składników mineralnych.
Dieta ketogeniczna – czy warto?
Bez wątpienia, dieta ketogeniczna nie jest dla każdego. Wydaje się często pochopną decyzją, dodatkowo nie ma badań, które w sposób znaczący potwierdzą korzyści wynikające z długoterminowego stosowania takiego modelu żywienia. W określonych jednostkach chorobowych, dieta ketogeniczna może jednak wpłynąć na wyciszenie objawów. Przejście na “keto” może okazać się dobrym pomysłem w przypadku potrzeby szybkiej redukcji masy ciała. Warunkiem uzyskania i utrzymania założonych celów jest jednak umiejętne przygotowanie się do diety ketogenicznej, a następnie obserwowanie swojego organizmu.